MAE'N AMSER AR GYFER GWEITHREDU HINSAWDD

Yn 2019, Cymru oedd y wlad gyntaf yn y byd i ddatgan argyfwng hinsawdd. Newid hinsawdd yw’r bygythiad mwyaf sy’n wynebu dynoliaeth, a bydd y newidiadau sydd eu hangen i fynd i’r afael ag ef yn cael effeithiau pellgyrhaeddol ar y ffordd yr ydym i gyd yn byw ein bywydau bob dydd. Sefydlwyd Gweithredu yn yr Hinsawdd Cymru gan Lywodraeth Cymru yn 2023 fel rhaglen ymgysylltu a chyfathrebu â’r cyhoedd cenedlaethol a gynlluniwyd i gefnogi ac annog pawb yng Nghymru i chwarae rhan wrth helpu i fynd i’r afael â’r newid yn yr hinsawdd.

Newid i gerbydau trydan

Mae cerbydau trydan (EVs) yn cynhyrchu llai o allyriadau, yn dawelach ac mae ganddynt gostau gwasanaethu a chynnal a chadw is na'r rhai sy'n rhedeg ar betrol neu ddiesel. Mae Llywodraeth Cymru yn parhau i fuddsoddi mewn gwefru cerbydau trydan a seilwaith i sicrhau bod pawb yn teimlo’n hyderus wrth newid i gerbydau trydan. Bellach mae gan Gymru dros 2,590 o bwyntiau gwefru sy’n hygyrch i’r cyhoedd – un am bob wyth cerbyd trydan batri.

Beth allwn ni ei wneud?

I’r rhai ohonom sydd â char petrol neu ddiesel, bydd ei wasanaethu’n rheolaidd yn ei gadw i redeg yn esmwyth, a gall hefyd leihau ei allyriadau. Bydd cadw cyflymder i 60mya ac is hefyd yn arbed tanwydd. Os gallwch chi ei fforddio, ystyriwch brynu EV pan mae'n amser adnewyddu eich car presennol. Erbyn 2035, ni fyddwn yn gallu prynu ceir a faniau petrol neu ddisel newydd, felly mae’n ddefnyddiol dechrau dysgu mwy am gerbydau trydan cyn y newid hwn i drydan.

MATHAU O GERBYDAU TRYDAN

Mae cerbydau trydan batri (BEVs) yn cael eu pweru gan drydan yn unig.  Mae gan gerbydau trydan hybrid plug-in (PHEVs) fatri, modur gyriant trydan ac injan hylosgi mewnol, ac mae cerbydau trydan ystod estynedig (E-REVs) yn cyfuno batri, modur gyriant trydan a generadur petrol neu ddisel bach. Dysgwch fwy am y tri math yma o EV yn Ymddiriedolaeth Arbed Ynni.

allyriadau CARBON

Nid yw cerbydau trydan yn rhyddhau allyriadau uniongyrchol, gan eu bod yn rhedeg ar drydan– felly maen nhw'n llawer gwell i'r amgylchedd na cheir petrol a disel. Ni fydd gyrru EV yn cynhyrchu llygryddion gwacáu a all niweidio'r amgylcheddau naturiol yr ydych yn gyrru drwyddynt. Maent hefyd yn helpu i leihau llygredd nitrogen deuocsid a lleihau sŵn mewn trefi a dinasoedd. Er bod gan eu cynhyrchiad ôl troed carbon, mae cyfanswm yr allyriadau cylch bywyd cerbydau hybrid a thrydan yn cael eu lleihau hyd at 89% o'i gymharu â cherbydau injan hylosgi mewnol.

YSTOD & CODI TÂL

Bydd gwefr lawn mewn cerbyd trydan pur yn mynd â chi tua 220 milltir a bydd yn costio tua £23 os gallwch chi wefru gartref. I'r gwrthwyneb, bydd gyrru 220 milltir mewn car petrol neu ddiesel yn costio tua £41 mewn tanwydd. Bydd yr arbedion cost yn fwyaf arwyddocaol pan fydd perchnogion yn codi tâl gartref a chael mynediad at dariff trydan dros nos y tu allan i oriau brig. Felly, er bod codi tâl gartref yn tueddu i olygu tariff rhatach, bydd defnyddio pwyntiau gwefru cyhoeddus yn dal i gostio llai na llenwi car petrol neu ddiesel, a bydd yn eich helpu i leihau allyriadau carbon hefyd. Mae faint o amser mae'n ei gymryd i wefru car yn dibynnu ar lawer o ffactorau, a gallwch darganfod mwy am amseroedd gwefru yma.

COSTAU

Er y gall pris prynu ymlaen llaw cychwynnol cerbyd trydan fod yn uwch na cherbyd petrol neu ddiesel, mae hyn fel arfer yn cael ei wrthbwyso gan gostau rhedeg is. Er enghraifft, mae trydan yn rhatach na phetrol am yr un pellter. Mae yna hefyd lai o gydrannau mecanyddol mewn cerbydau trydan o gymharu â cherbydau confensiynol, sy'n aml yn arwain at gostau gwasanaethu a chynnal a chadw is. Ni fydd angen newid batri EV yn aml iawn, ond pan fydd, gall fod yn un o'r rhannau drutaf.

TRETH FFORDD

Mae treth cerbyd, a elwir yn fwy cyffredin yn dreth ffordd, yn faes arall lle gall prynwyr ceir trydan wneud arbedion. Mae ceir trydan sydd â phris rhestr o lai na £40,000 wedi'u heithrio rhag talu'r dreth cerbyd y mae ceir eraill yn agored iddi. Mae hynny'n golygu na fyddwch chi'n talu dim byd.

LLYGREDD AER A SŴN

Er nad yw cerbydau trydan yn creu allyriadau pibellau gwacáu wrth iddynt redeg ar drydan, maent yn achosi llygredd drwy deiars a breciau. Mae pwysau ychwanegol cerbydau trydan o gymharu â cheir petrol a disel yn cynyddu traul a llygredd gronynnau. Mae cerbydau trydan yn dawel, felly nid yw eu peiriannau yn ychwanegu at lygredd sŵn, er er mwyn rhybuddio cerddwyr yn ddiogel am draffig sy'n dod tuag atynt, mae EVs yn cynnwys generadur sain i ychwanegu lefel benodol o sain wrth wrthdroi neu redeg o dan 12mya, ac ar gyflymder uwch maent yn dal i wneud. sŵn o'u teiars ar wyneb y ffordd.

BATRI

Mae mwyafrif yr allyriadau a gynhyrchir gan EV yn ystod gweithgynhyrchu a chydosod batris trydan. Er bod llawer o weithgynhyrchwyr yn gweithio i wella technegau mwyngloddio i leihau allyriadau o'r broses gloddio ac echdynnu, defnyddir amrywiol ddeunyddiau anadnewyddadwy fel lithiwm, nicel, cobalt neu graffit i gynhyrchu batris trydan. Does dim proses safonol ar gyfer ailgylchu batris eto chwaith, er bod llawer o ymchwil yn mynd i mewn i sut y gellir ailddefnyddio batris ceir trydan.

DEFNYDD O YNNI

Mae modur trydan EV’s yn hynod effeithlon a yn trosi tua dwy ran o dair o'r trydan yn ynni mecanyddol. Mae hyn yn llawer uwch na cheir confensiynol, sydd fel arfer yn trosi llai nag un rhan o dair o danwydd i bweru'r car.